Δευτέρα 4 Ιουλίου 2016

Φωτεινή Μπαλδιμτσή: Από τον Λαγκαδά στην ελίτ της κρυπτογραφίας

Της λέω ότι πρέπει να είναι υπερβολικά έξυπνη, διότι μου έδωσε να καταλάβω τι είναι και πώς λειτουργεί το ...
bitcoin. Γελά κι απαντά: «Ξέρεις, όταν σπούδαζα στην Ελλάδα, μου φαίνονταν όλα εύκολα και πίστευα κι εγώ ότι είμαι έξυπνη. Όταν πήγα στην Αμερική, κατάλαβα ότι υπάρχουν πραγματικά έξυπνοι άνθρωποι στον κόσμο…».
Είναι η Φωτεινή Μπαλδιμτσή, βοηθός καθηγητή στο τμήμα Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο George Mason της Βοστόνης. Την περασμένη Δευτέρα ήταν η κεντρική ομιλήτρια σε ημερίδα με θέμα τα ψηφιακά νομίσματα και τις σχετικές τεχνολογίες. Την ημερίδα οργάνωσε ο Σύνδεσμος Εταιρειών Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος/τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας. Η μικρόσωμη πιτσιρίκα με το φορεματάκι και τα πέδιλα με τους λευκούς πάτους, που έκανε το ακροατήριο να κρέμεται από τα χείλη της, δεν θύμιζε σε τίποτα nerd της πληροφορικής ούτε αυστηρή καθηγήτρια. Με σοβαρότητα και χαμόγελο, απαλή φωνή και ήρεμη ομιλία μιλούσε για το bitcoin και τα blockchain λες και πρόκειται για κάτι που το βλέπει. Είναι μία από τους ελάχιστους (περίπου 30) ανθρώπους σε όλον τον κόσμο που ασχολούνται σε ακαδημαϊκό επίπεδο με αυτό το αντικείμενο.
Στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο πιτσιρίκα. Είναι 29 ετών και εδώ και έναν χρόνο παντρεμένη. Η ειδικότητά της είναι η κρυπτογραφία, κάτι που για γυναίκες ακούγεται εντελώς εξωτικό. «Θα είμαστε πολύ χαρούμενοι ως κοινότητα, μόλις πιάσουμε το ποσοστό του 15% σε γυναικεία εκπροσώπηση», λέει στη «Μ». Αναφέρεται στις άυλες έννοιες της κρυπτογράφησης σαν να είναι οι κρυμμένοι φίλοι της που της κάνουν πλάκα κι εκείνη έχει αποφασίσει να βγάλει από τις κρυψώνες τους. «Η κρυπτογραφία είναι τεράστια επιστήμη», σημειώνει. «Δεν έχει να κάνει μόνο με μηνύματα. Είναι ένας μαθηματικός τρόπος, προκειμένου να λύνεις προβλήματα εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων». Η Φωτεινή δίνει λύσεις σε συστήματα πληρωμών, ηλεκτρονικών ψηφοφοριών, ασφαλούς ανάκτησης δεδομένων, εργαλεία για ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Δουλεύει επάνω σε διάφορα μοντέλα και κρυπτογραφικούς μηχανισμούς και θέλει να βλέπει πιο μακριά, να προβλέπει πού μπορούν να εφαρμοστούν και να είναι χρήσιμα. Προτιμά να δουλεύει σε συστήματα για τα οποία υπάρχει ελπίδα να χρησιμοποιηθούν σήμερα, να τα δει να λειτουργούν, να τα βελτιώσει. «Το ξέρεις ότι πηγαίνεις τον κόσμο βήματα μπροστά, έτσι;», της λέω. «Νιώθω ευθύνη κι, όποτε βρίσκω κάποιο πρόβλημα, ανατρέχω στη βοήθεια άλλων μελών της ‘κοινότητας’. Είναι μικρή και όσοι μετέχουν σε αυτήν πολύ συνεργάσιμοι. Νιώθω σιγουριά μαζί τους».
Θα πίστευε κάποιος ότι η κυρία Μπαλδιμτσή μεγάλωσε σε μεγαλούπολη, αποφοίτησε από ακριβό σχολείο, σπούδασε με άνεση και κατάφερε χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια να γίνει μέλος της ελίτ εκείνων οι οποίοι διαμορφώνουν τεχνολογικά το μέλλον. Κι όμως. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κολχικό Λαγκαδά, όπου πήγε γυμνάσιο, ενώ, επειδή δεν είχε λύκειο στο χωριό της, πήγε στου Λαγκαδά. Εξαιρετική μαθήτρια, έκανε φροντιστήριο στα μαθήματα των εξετάσεων μόνο στη β’ και στη γ’ λυκείου. Ο πατέρας της είναι νοσηλευτής σε δημόσιο νοσοκομείο, ενώ η μητέρα της έχει ένα κατάστημα με επιδιορθώσεις ρούχων. Ταλαντευόταν ανάμεσα σε οικονομικές σπουδές και πληροφορική, οπότε επέλεξε το τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στο οποίο πέρασε πρώτη. Κι από εκεί άρχισε την επίπονη προσπάθειά της για την κορυφή.
Η ίδια λέει: «Είμαι τυχερός άνθρωπος». Κι αυτό επειδή στο δεύτερο έτος συνέβη κάτι που καθόρισε τη μετέπειτα πορεία της. Συμμετέχοντας σε μία εργασία, διαπίστωσε ένα λάθος στα δεδομένα που τους είχε δώσει ο καθηγητής. Με συστολή και το φόβο ότι μάλλον είναι σφάλμα να επισημαίνεις κάτι τέτοιο σε καθηγητή, του μίλησε διστακτικά για τη διαπίστωσή της. «Ευτυχώς έπεσα σε άνθρωπο ο οποίος όχι μόνο δεν το παρεξήγησε, αλλά το εκτίμησε», λέει. Ο καθηγητής τη βοήθησε, της άνοιξε κάποιους ορίζοντες και τη σύστησε σε μεταπτυχιακούς φοιτητές και συναδέλφους του, με αποτέλεσμα στο τρίτο έτος να βρεθεί να εργάζεται ερευνητικά σε κάποιο project του ΠΑΜΑΚ. Τελειώνοντας τη σχολή της ήξερε ότι ήθελε να συνεχίσει τις σπουδές της στις ΗΠΑ, στην κρυπτογραφία. Έστειλε αιτήσεις για διδακτορικό (στις ΗΠΑ η κατοχή μεταπτυχιακού δεν προϋποθέτει διδακτορικό). Αν και το τμήμα της δεν είχε μεγάλο ιστορικό σε αποστολές φοιτητών για διδακτορικό στις ΗΠΑ, τη δέχτηκαν σε διάφορα πανεπιστήμια κι εκείνη επέλεξε το ιστορικό Πανεπιστήμιο Brown στη Βοστόνη. Αφηγείται το πώς τα πανεπιστήμια σε καλούν πριν από την έναρξη της συνεργασίας, προκειμένου να σε πείσουν να επιλέξεις το δικό τους. Κάνει λόγο για εκπληκτική ζωή στο πανεπιστήμιο, για μία κοινωνία που σε δέχεται αμέσως και δεν σε κάνει στιγμή να νιώθεις ξένος, για τις απεριόριστες δυνατότητες στην έρευνα και στην εργασία.
«Από τη στιγμή που σε δέχονται, επενδύουν σε σένα. Ένας καθηγητής, δηλαδή, επενδύει σε σένα. Είναι λίγο τρομακτικό. Στο γράμμα της αποδοχής της αίτησης, σου εξηγούν ότι κάνουν ένα commitment σε σένα, της τάξεως των 400.000 δολαρίων! Τόσο κοστίζει στον καθηγητή, ο οποίος βρίσκει τα χρήματα από επιδοτήσεις κι επενδύει σε σένα για πέντε χρόνια. Απίστευτο συναίσθημα και μεγάλη ευθύνη!». Τώρα βρίσκεται η ίδια στη θέση να πρέπει να επιλέξει φοιτητές και «να μπει στα παπούτσια» της τότε καθηγήτριάς της.
Ακολούθησε μεταδιδακτορικό στη Βοστόνη, προκειμένου να αποκτήσει ερευνητική εμπειρία. Χαρακτηρίζει την εμπειρία εκείνη από τις καλύτερες στιγμές, «δεν έχεις καθόλου ευθύνες». Τώρα ετοιμάζεται για το Πανεπιστήμιο George Mason στη Βιρτζίνια. Εργάζεται τουλάχιστον δέκα-δώδεκα ώρες την ημέρα, χωρίς υποχρέωση φυσικής παρουσίας σε κάποιον χώρο. «Δεν είναι τόσο ειδυλλιακό, όσο ακούγεται», εξηγεί, «καθώς, όταν έχεις τόση ελευθερία στη δουλειά σου, στην πραγματικότητα δουλεύεις συνεχώς». Δεν είναι πάντως computer freak. Είναι μεν σχεδόν όλη την ημέρα μπροστά σε έναν υπολογιστή, αλλά εργάζεται περισσότερο με τα μαθηματικά. «Όταν προσπαθούμε να λύσουμε ένα πρόβλημα με συνεργάτες και φοιτητές, καθόμαστε τέσσερις-πέντε ώρες μπροστά σε έναν πίνακα προσπαθώντας να βρούμε ένα κομματάκι. Και μπορεί να ξυπνήσουμε το πρωί και να διαπιστώσουμε ότι δεν δουλεύει…».
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα ακούσετε για το bitcoin, να ξέρετε ότι «τις τρύπες του» προσπαθεί να κλείσει η Φωτεινή Μπαλδιμτσή από το Κολχικό.

makthes.gr